Bir mahkemenin verdiği karar, özellikle idare mahkemesi gibi kamu yararını gözeten bir mahkemeden geldiyse, bağlayıcıdır ve derhal uygulanmalıdır. Aksi takdirde, hukuk güvenliği ve bireylerin hak arama özgürlüğü zarar görür.
Eğer bir mahkeme kararı, yapı çalışmalarını durdurmayı gerektiriyorsa ve buna rağmen faaliyetler devam ediyorsa, bu durum idari otoritenin görevini yerine getirmediğini gösterebilir. Bu tür durumlarda, kamuoyu baskısı, medya ilgisi ve hukuki yollarla (örneğin suç duyurusu veya icra takibi) sürecin takip edilmesi önemlidir.
Hukukun üstünlüğü ilkesi, yalnızca kararların alınmasıyla değil, aynı zamanda bu kararların etkin bir şekilde uygulanmasıyla anlam kazanır. İlgili kurumların, mahkeme kararlarına uymaması ya da uygulamada isteksizlik göstermesi, toplumda adalete olan güveni sarsabilir. Eğer böyle bir durumla karşı karşıyaysanız, konuyu daha üst yargı mercilerine taşıyarak ve kamuoyunun dikkatini çekerek hakkımızı savunabiliriz.
Mahkemenin bir kararına rağmen inşaatın devam etmesi genellikle hukuki bir ihlal anlamına gelir. Hukuk devleti ilkesine göre mahkeme kararları bağlayıcıdır ve gecikmeksizin yerine getirilmesi gerekir. Mahkemenin inşaatın durdurulmasına veya iptaline yönelik bir karar alması durumunda, ilgili tarafların bu kararı uygulamaması yasal sorumluluk doğurabilir.
Mahkeme süreci tamamlanmadan devam eden inşaat çalışmalarının ileride ciddi hukuki ve idari sorunlara yol açması çok olasıdır. Bu tür durumlar hem projenin sürdürülebilirliğini hem de ilgililerin sorumluluğunu etkileyebilir. İşte bu bağlamda ortaya çıkabilecek bazı sorunlar: Mahkeme süreci sonucunda inşaat faaliyetlerinin hukuka aykırı olduğuna karar verilirse, yapılan tüm çalışmaların durdurulması veya tamamlanan kısımların yıkılması gerekebilir. Bu, ciddi mali kayıplara ve kaynak israfına neden olabilir. Ayrıca, kararı görmezden gelen idari ve özel kişi veya kurumlar hakkında hukuki yaptırımlar uygulanabilir.
Ayrıca, Mahkeme süreci tamamlanmadan yürütülen inşaat çalışmaları, çevre ve şehircilik açısından telafisi zor zararlara yol açabilir. Bu zararların tespiti ve giderilmesi için ek kaynak ve zaman gerekebilir.
Özetle Mahkeme süreci tamamlanmadan inşaata devam edilmesi, hem hukuki hem de idari açıdan riskli bir durumdur. Uzun vadede, bu durum daha büyük sorunlar yaratabilir ve projeyi yürüten taraflar açısından itibar kaybına yol açabilir. Hukuka uygun hareket edilmesi, bu tür olumsuz sonuçların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Yol, Su, Elektrik ve Doğalgaz: Bu altyapılar, herhangi bir konut projesinin olmazsa olmazıdır. Ancak bu hizmetlerin bölgeye ulaştırılması, arazinin coğrafi yapısı, uzaklık, yerleşim planlaması gibi faktörlere bağlı olarak maliyetleri artırabilir. Altyapı çalışmaları sırasında uzun vadeli bir yaklaşım benimsenmelidir. Örneğin, ileride büyüme potansiyeli göz önüne alınarak daha geniş kapsamlı altyapı projeleri planlanmalıdır.
Geçitteki (mağmat) Mara’daki konut projesinin altyapı çalışmaları ciddi maliyetler gerektiriyorsa, bu durumun tüm paydaşlar açısından şeffaf bir şekilde değerlendirilmesi gerekir. Sürdürülebilirlik, maliyet yönetimi ve kamu yararı ilkeleri gözetilmeden yapılan projeler, ileride ekonomik, çevresel ve sosyal sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, hem planlama hem de uygulama süreçlerinde uzman bir ekip tarafından detaylı fizibilite çalışmaları yapılması kritik öneme sahiptir.
Çevredeki köylerde yol, su, elektrik ve doğalgaz gibi temel hizmetler eksikse, bu hizmetlerin önce yeni bir projeye tahsis edilmesi, mevcut kırsal nüfus tarafından haksızlık olarak görülebilir. Devletin veya ilgili kurumların hizmet önceliklerini net bir şekilde belirlememesi, toplumsal rahatsızlık yaratır.
Geçitteki (Mağmat) MERA’da yapılan konutlar için yapılacak altyapı çalışmalarının yerel yönetim ve ilgili kurumlar tarafından ekonomik açıdan yeterince değerlendirilip değerlendirilmediğini kesin olarak söylemek zor, ancak genellikle böyle projelerde dikkatli bir ekonomik analiz yapılması gereklidir. Eğer yeterli fizibilite çalışmaları ve maliyet-fayda analizleri yapılmamışsa, hem bütçenin yanlış yönetilmesi hem de projenin sürdürülebilir olmaması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Şöyle ki ;1.700 konutlu Yıldızlı TOKİ 1.8 km yolun bakım ve genişlemesini yapamayanlar,500 konutluk mağmat presesinin şehre uzaklığı yaklaşık 15 km’lik yolun bakım ve genişlemesini nasıl yapacak? Tabi ki yıldızlı TOKİ yolu gibi kendi kaderine terk edilecek.
Sorumlular için sorun yok. Çünkü konforlu arabalarda yolların bozukluğunu hissetmiyorlar. Arabaları bozulunca kendi kaynaklarını değil kamunu kaynaklarını kullanıyorlar!
Trabzon’daki bu süreç, imar politikaları ve kamu yönetimi açısından önemli bir örnek teşkil ediyor ve birçok açıdan değerlendirilmesi gereken dersler içeriyor. Özellikle hukuka uygunluk, şeffaflık, katılımcılık ve sürdürülebilirlik gibi temel ilkeler açısından bu tür projeler, yerel yönetimlerin uygulama ve planlama süreçlerindeki güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyuyor.
Süreç, mahkeme kararlarına uyulması gerekliliği konusunda kamu yönetimine güçlü bir hatırlatma yapmaktadır. Mahkeme kararlarına rağmen çalışmaların devam etmesi, hukukun üstünlüğü ilkesini zayıflatabilir ve kamu güvenini sarsabilir.
Tahsis değişiklikleri ve inşaat projeleri gibi önemli kararların şeffaflık içinde alınması ve halkın bilgilendirilmesi için etkili bir mekanizma oluşturmak, toplumsal güvenin artırılması ve projelerin başarıya ulaşması açısından kritik öneme sahiptir. Bu mekanizma, hem proje sürecinin açık bir şekilde yürütülmesini sağlamalı hem de halkın görüş ve endişelerini dikkate alarak katılımcı bir yaklaşım benimsemelidir.
GÜN GELECEK; O ÇOK PARALARINIZ İŞE YARAMAYACAK!..
Cemil PEHLEVAN ZMO Yönetim Kurulu Adına