Rahmetli Dedem,
“ Fındık ayı olan Ağustos ayında,
Ölüler bile dirilir” derdi…
Gerçekten Ağustos ayı,
Çok kalabalık
Ve
Hareketli geçiyor, Trabzon’da…
Tabi
Fındığın vazgeçilmez olduğu
Ordu
Ve
Giresun’da da aynı hayat yaşanır…
O ayda
Her dönem olan yağmur
Daha da artar…
Topladığın fındığı
Kurutmakta bir dert olur, insana…
Rutubet dersen,
İnsanı yiyip bitirir…
Fındık ayında,
Her yer gürültülü olur,
Fındığı zulufundan ayırmak için,
Patos sesi sürekli gürültülü olarak çalışır…
Otları kesmek için,
Motor sesi köyleri inletir…
İşte
Bu sesler içinde sevdiğim
Bir işi yaptım…
Dün bu yılın,
İlk ganzilisini yaptım…
Çocukluğumda, fındık döşürmekten,
Ne kadar nefret ediyorsam,
Ganzilis yapmayı,
O kadar çok seviyordum…
Ganzilis,
Fındık döşürüldükten sonra,
Gugar ve
Sepetle beraber
Döşürülen yerde,
Arta kalan finduğu toplamaktır…
Rumca bir kelime olan
Ganzilis,
Arta kalanı toplamak demektir…
Eski Kültür Bakanımız,
Prof. Dr. Burhan Suat Çağlayan
“Göç Yarası” adlı kitabında,
“Cambur Hatıralarını” bizle paylaşmıştı…
Cambur’da
Türk delikanlı ile
Rum kızın aşkını anlatıyordu, bize…
İşte,
Rumlar’dan kalan bu isimlerden,
Cambur,
Kilat, Aleksa,
Samaruksa,
Kavala, Mesariya,
Hordocop,
Daniya, Lansa,
Gıran,
Limni ve bunun gibi yer adları,
Halen daha kullanılmaktadır…
Rumlarla,
Türkler,
O kadar içli dışlı olmuş ki,
Kız alıp,
Kız verdiğimiz gibi,
Rumların mübadele ile gideli,
100 yıla yaklaştığı halde,
Yukarda saydığım
Yer isimleri,
Bugün dahi aynen kullanılmaktadır…
Rumlarla,
Komşuluk ilişkileri kurup
Beraber yaşarken,
Ermeniler
Emperyalist ülkelerin gazına gelip,
Türklere karşı
Hep mesafeli olmuşlardı…
Ermeniler
Yaşadığı yerlerde
Emperyalist devletlerin kışkırtması ile
Türklere karşı,
Tecavüz ve öldürmeye kadar
Yapmadıkları kötülük kalmamıştı…
Türkler,
Rumlar ve
Ermenilerin yaşadığı köyüm
Canbur’da,
Arta kalan fındığı
Toplamak için söylenen
Ganzilis te,
Fındık ağacını tutup
Aşağı çekmeye yarayan,
Gugar da,
Fındık toplamaya dediğimiz,
Döşürmek te,
Rumlardan kalan kelimelerdir…
Hep beraber yaşadığımız Gayrimüslim
Rumların,
Dilimizde kelimeleri kalırken,
Niçin
Ermenilerden,
Hiçbir kelime kalmamış?
Veya
Ermeniler,
Türk Milletinin gönlünde
Niçin yer etmemiş?
İşte
Dün yaptığım,
Ganzilisle çok mutlu olmuştum…
Fındık ağacında gördüğüm,
Bir kervan fındık,
Heyecanlandırıyordu, beni…
3 sepet kadar,
Zulufuyla beraber ganzilis yaptım…
Toplasan belki 4-5 kilo kadar,
Ancak yapar…
Dolanırken arada sepet doluyor,
Oturup hem dinlenirken,
Hemde fındığı zulufundan çıkararak,
Sepeti alçalıyordum…
Ganzilis yapmak,
Neşelendirip,
Mutlu edip, dinlendiriyor beni…
Dün Ganzilis yaparak
Dinlenip,
Bir yılın yorgunluğunu, üzerimden attım…
.
12.08.2021
Rahman AYHAN
Araştırmacı Yazar