Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin en ayırt edici özelliklerinden birisinin yürütmenin bütçe kanunu dışında yasa teklif etme yetkisinin sınırlandırılması, bu yetkinin münhasıran milletvekilleri tarafından kullandırılarak yasama organının güçlendirilmesini esas aldığını belirtti.
AK Parti Trabzon Milletvekili, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Av. Salih Cora, gerek kamuoyunda gerekse çok sayıda vatandaşın talep ve istekleri, gerekse kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçları kapsamında, ciddi bir emek sonrasında hazırlanan, ilk imza sahibi olarak imzaladığı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 18 maddelik kanun teklifi ile ilgili konuşurken, “Kanun teklifi içerisinde yer alan düzenlemelerin neyi amaçladığı ve neler getirdiğine ilişkin bazı bilgileri sayın üyelerimize vermek istiyorum” dedi.
CUMHURİYET SAVCISININ BULUNMASI ORUNLULUĞUNU 1 EYLÜL 2020’YE KADAR ERTELİYORUZ
Türkiye Büyük Millet Meclisinin ekim ayında açılmasıyla birlikte gündeme aldığı ve kanunlaştırdığı Birinci Yargı Paketi'yle uyumlu olarak yeni bir düzenleme getirdiklerini ifade eden Cora, “Kanun teklifinin 11'inci maddesinde yer alan düzenlemeyle asliye ceza mahkemelerinde cumhuriyet savcısının bulunması zorunluluğunu 1 Eylül 2020 tarihine kadar erteliyoruz. En son yapılan yargı paketi düzenlemesinde, malumunuz olduğu üzere, cumhuriyet savcılarımıza yeni iş yükü getirilmiştir. Özellikle seri yargılama usulü, basit yargılama usulü, cumhuriyet savcısının üç yıla kadar olan suçlarda kamu davasını ertelemesi gibi birçok yeni düzenleme gibi yargılama faaliyetleri, cumhuriyet savcısının faaliyetleri kapsamına dâhil oldu. Bu dönemde yapılacak yeni uygulamaların herhangi bir aksaklığa mahal vermemesi için, soruşturma sürelerinin uzatılmaması için böyle bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır” diye konuştu.
YENİ DÜZENLEMELER GETİRDİK
Teklif sahibi oldukları kanunun diğer bir maddesinde ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müze ve ören yerleri için tekliflerinin 12'nci ve 13'üncü maddesinde yeni düzenlemeler getirdiklerini kaydederek, “Yapılan hizmetlerin, kamu yararı özelliği dikkate alınarak su ve atık su kullanımında tahakkuk eden su bedellerine sınır getiriyoruz. Ayrıca İller Bankası’nın kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler adına yapılacak olan ihalelerde damga vergisi alınmasından istisna tutulmasını amaçlamaktayız. Yine sağlık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığında, Yüksek Öğretim Kanunu'na göre görevlendirilen öğretim görevlilerine ödenecek ücret ve ödeneklerde iyileştirmelerde bulunulacaktır. Teklifimizde bir diğer önemli madde ise 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda yaptığımız 5, 6 ve 7'nci maddelerdeki yeni düzenlemelerdir” şeklinde konuştu.
ÜFE'NİN AYLIK DEĞİŞİM ORANLARI ALACAKLARINA ESAS
ALINMAK SURETİYLE YENİ DÜZENLEME GETİRİYORUZ
Cora özellikle bu düzenlemenin yapılmasının sebebinin Anayasa Mahkemesi’nin 2013'e 95 esas 2014'e 176 karar ile 3095 sayılı kanunda belirtilen kamulaştırma bedeline uygulanacak yasal faiz uygulaması düzenlemesinin iptali nedeniyle 6'ncı maddenin düzenlemeyi öngördüğünü de kaydederek şunları söyledi: “6'ncı madde düzenlenirken dikkate aldığımız husus; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 25.03.1999 tarih 31.423-96 sayılı Yunanistan kararı ile 22.09.1994 tarih 136.16-88 sayılı kararlarında ‘El konulan mülkün değeriyle ve kamulaştırma tazminatıyla kamulaştırma yapıldığının sıradaki piyasa değeri arasında makul bir oran bulunmalıdır.’ hükmü ile Anayasa Mahkemesinin iptal gerekçesinde yer alan ‘Kamulaştırma bedellerinin borçlu idarelerce kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz uygulaması gerekirken’ hükmü dikkate alınarak TÜİK'in açıkladığı kamu açıklarına uygun yurt içi üretici fiyat endeksi ÜFE'nin aylık değişim oranları alacaklarına esas alınmak suretiyle yeni bir düzenleme getiriyoruz.”
2,3 VE 9’UNCU MADDELERLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEME
5'inci maddede ise 2004 yılında kapatılan Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün yetki, görev ve sorumluluklarının TOKİ Başkanlığına devredildiğini ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne karşı açılmış kamulaştırma iş ve işlemlerine karşı davaları da TOKİ’nin üstlendiğini dile getiren Cora şu ifadeleri kullandı: “Bu davaların ülkemizde bir çok şehrinde bulunuyor olması TOKİ'nin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlanmış olması ve TOKİ'nin taşra teşkilatının bulunmamış olması nedeniyle bu davalar için usul ekonomisi ve daha fazla davayla ilgili bilgi ve belgelere rahat ulaşılabilmesi için böyle bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur. Yakın zamanda Anayasa Mahkememizin 4045 sayılı kanuna göre; kamu hizmetine girecek olanlarla ilgili yapılması gereken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının işlevinin kanunla düzenlenmesi gerektiğini şart koşması nedeniyle teklifimizdeki 2, 3 ve 9'uncu maddelerle ilgili yeni düzenlemeler getiriyoruz. Özellikle 2'nci maddede 4045 sayılı yasayla ilk defa kamu hizmetine girecek olanlar için de "Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olma" hükmünü içeren ve usûl ve esaslarını belirten anayasa mahkemesi kararındaki çekinceleri karşılayan yeni bir madde ihdas ediyoruz.”
GÜVENLİK SORUŞTURMASI VE ARŞİV ARAŞTIRMASI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
Cora, 3'üncü maddede ise güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonucuna göre kamu görevine atanamayan kişilerin kanun yoluna başvurmuş olanlar ve başvuracaklarla ilgili açık hükümler getirdiklerini de kaydederek, “Mevcut, açılmış ve devam eden davalarda on beş gün içerisinde idarece resen -yani getirdiğimiz hükümlerdeki ana nüveleri bahsetmek istiyorum- Mevcut, açılmış ve devam eden davalarda, 15 gün içerisinde idarece resen dava açılmamış olanlarda yani bundan sonra süresinde açılacak iptal davalarında, dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde idarece resen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasına karar verilir, sonra verdiği bu karar 7 gün içerisinde ilgili mahkemeye bildirilir, mahkemede bu yaptığımız düzenlemeye göre bu bildirim üzerine davanın görülmesini 6 ay geri bırakacaktır. Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmışsa dava konusuz kalacak dosya işlemden kaldırılacaktır, olumsuz ise mahkeme meri mevzuata göre dosyayı tekemmül ettirecek ve en sonunda da 6 ay içerisinde idarece cevap verilmemesi hâlinde davaya bakan mahkemece davaya devam edilecek ve karar verilinceye kadar idare de bir bildirimde bulunması hâlinde bildirimin içeriğine göre kararını oluşturacaktır” ifadelerini kullandı.
EMEK VEREN HERKESE TEŞEKKÜR EDİYORUZ
Bu düzenlemeyle Anayasa Mahkemesinin aramış olduğu elverişlilik, gereklilik, orantılılık ve açıklık ilkeleri gözetilmiş ve bunları sağladıklarının altını çizen Cora sözlerini şöyle tamamladı: “Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10 ve 11'inci maddesinde ifade özgürlüğünün ele alınış biçimiyle ulusal güvenlik, toprak bütünlüğü, kamu güvenliği, suçun önlenmesi, düzeni koruma gibi kriterleri de dikkate alarak yeni bir düzenleme ortaya koyuyoruz. Sözlerime burada son verirken maddeler kısmında da sorulacak sorulara ve konular hakkında cevap vereceğimizi ifade ediyorum. Özellikle bu kanun teklifinin hazırlanmasında yine emeği olan değerli imza sahiplerinden İstanbul milletvekilimiz Abdullah Güler Bey'e, emek veren bürokrat arkadaşlara ve katkı sunan ve sunacak olan sizlere de şimdiden teşekkür ediyorum ve teklifimizin ülkemize ve milletimize hayırlar getirmesini diliyorum.