KOKARCA’NIN EV ZİYARETİ BİTMEDEN!...

Dünya’da 500 istilacı böcek ve akar türü bulunmaktadır. Bunların çoğu bitki zararlıları olarak tanınmaktadır. Bu istilacı yabancı türler, hem doğal hem de tarımsal ekosistemler üzerinde çok sayıda olumsuz etkiye neden olmakta, ciddi ekonomik kayıplara ve olumsuz çevresel etkilere yol açmaktadır. Bu böceklerin yıllık ürün kayıpları 13 milyar doları bulmakta ayrıca mücadele kapsamında da milyarlarca dolar harcanmaktadır. Bu zararlı böceklerden biride 2017 yılından sonra Ülkemizde görülmeye başlayan ve Dünyada baş belası böcek olarak anılan Kahverengi kokarca (Halyomorpha halys)      Türkiye'nin Kuzeydoğu sınırını Gürcistan'dan doğal yollarla ülkemize 2017 yılında geçiş yapmış ve şu anda, hemen hemen tüm ülkeye yayılmış durumda. Kahverengi Kokarca için uçuş mesafesinin 70-80 km olduğu düşünüldüğünde yayılış hızı oldukça fazladır.                         

Bu tür, ilkbahar ve yaz aylarında daha aktif olup, kışın ise uygun koşullarda barınarak hayatta kalır. Kışlak olarak ev, serender, depo ve çatıları tercih etmektedir. Bu yapılar içinde bulunan çuval, çadır veya özellikle ahşap malzemelerin içine veya arasına girerek kışı geçirirler. Ülkemiz ekonomisi için ve bölgemiz çiftçisi için son derece önemli olan çay ve fındık da zararlıların etkisi altındadır. Karadeniz’de tarımsal üretimde çok ciddi kayıplara neden olmaktadır. Olamaya devem edecektir.                                                                                                                                                     

Bu böceklerin zararı sadece ekonomik ve ekolojik kayıplarla kalmayıp önümüzdeki yıllarda kapı pencere açamaz hale geleceğiz. Evlerimizi yaşam alanlarımızı istila edecekler, yaşam kalitemizi tehdit edecekler.                                                                                                                                          

Konukçu bitki türlerine bağlı olarak, her bir dişi ergin 20-30 lu gruplar halinde 200-400 yumurta bırakabilmektedir. Yumurta kümeleri daha çok bitkide ortada kalan yaprakların alt yüzeylerine bırakılmaktadır. Bir dişi değişik bitkilere haftalarca yumurta bırakabilmektedir.                

Böceğin ev ziyareti bitiyor. Bundan sonra kasım ayına kadar eve gelmez. Kasım ayına kadar işi bağda bahçede çiftçinin emeğine zarar verecek. En kısa sürede sonuç alınabilecek mücadele yöntemlerine öncelik verilerek vakit kaybetmeden mücadeleye başlanmalıdır. Mücadelede tek bir metod yerine Entegre Mücadele yöntemi olarak birden fazla metod bir arada kullanılmalıdır. Böceğin kışı geçirdiği mekruh binalar, çatılar, kömürlükler gibi alanların ilaçlanması önem arz etmektedir. Buna yönelik mücadele uygulamaları tüm alanlarda yaygınlaştırılmalı, böcek erken ilkbaharda kışlaktan çıkmadan önce yapılmalıdır. Bu kapsamda Feromon tuzaklarına ağırlık verilmesi önemlidir. Erken ilkbaharda böceğin uçuşuyla birlikte asılması ve böceklerin yumurta koymadan önce yakalanması önem arz etmektedir. Kolay ve ucuz bir yöntem olan karton kutularının içerisine kağıt, eski elbise, dalaş vd. koyarak kışlamak için toplandıkları kolaylıkla imha edebiliriz.                                                                                     

Bölgemizin ve Ülkemizin korkulu rüyası olmasını istemiyorsak; önümüzdeki yıllarda karşımıza çıkabilecek olumsuzluklara karşı hazırlıklı olmalıyız. Aksi durumda ülkemiz ekonomisine, tarımına, ekolojisine ve insanımızın yaşam kalitesine büyük zararlar vermesi kaçınılmaz olacaktır.      Mücadelesi çok kolay olmayan fakat her ne pahasına olursa olsun bu zararlıların mutlaka ve mutlaka kontrol altına alınması gerekir. Bir an önce eylem planları hazırlanarak mücadele yöntem ve stratejileri belirlenmelidir. Mücadelede tek bir yöntem (Metot) ile değil, birden fazla mücadele yönteminin birlikte kullanılması ile başarılı olunabilir.                                                                                       

Yapılacak bireysel mücadeleler yerine toplu olarak mücadelenin teşvik edilmesi gerekmektedir. Üniversiteler, Araştırma kuruluşları, Kamu, STK, çiftçi örgütleri, çiftçiler hatta toplumun her bireyi bu sistemin içerisinde olmalıdır.                                                                                                                     

Kahverengi Kokarcanın organik tarımdaki yönetimi çok zordur. Ve uzun yıllar alabilir. Karadeniz Bölgesinde tüm sebze ve meyveler bu böceğin tehdidi altındadır.                   

Kahverengi Kokarcanın populasyon yoğunluğunun fazla olduğu alanlardaki doğal düşmanların bu türü baskı altına alması uzun yıllar alacaktır.                                                          

En kısa sürede sonuç alınabilecek mücadele yöntemlerine öncelik verilerek vakit kaybetmeden mücadeleye başlanmalıdır. Mücadelede tek bir metod yerine Entegre Mücadele yöntemi olarak birden fazla metod bir arada kullanılmalıdır. Böceğin kışı geçirdiği mekruh binalar, çatılar, kömürlükler gibi alanların ilaçlanması önem arz etmektedir. Buna yönelik mücadele uygulamaları tüm alanlarda yaygınlaştırılmalı, böcek erken ilkbaharda kışlaktan çıkmadan önce yapılmalıdır. Bu kapsamda Feromon tuzaklarına ağırlık verilmesi önemlidir.         

Erken ilkbaharda böceğin uçuşuyla birlikte asılması ve böceklerin yumurta koymadan önce yakalanması önem arz etmektedir. Kolay ve ucuz bir yöntem olan karton kutularının içerisine kağıt, eski elbise, dalaş vd. koyarak kışlamak için toplandıkları kolaylıkla imha edebiliriz.   Mücadele sadece çiftçiye bırakılmamalıdır. Eylem planı revize edilerek çiftçiyi de mücadele uygulamalarına katacak projeler üretilmelidir. (Tuzağın benden, ilacın benden kampanyası vd) Ayrıca sosyal Medya bu amaçla mutlaka yaygın kullanılmalıdır.                                  

Bu türle yapılacak kimyasal mücadelede ise; ergin ilaçlamasında farklı, nimf ilaçlamasında farklı formülasyon kullanılmalıdır. Aynı alanda hem ilaçlama hem de biyolojik mücadele yapılacaksa böceğin biyolojisi ile ilaçlama zamanı örtüşmelidir. Yumurta döneminde ilaç ATILMAMALIDIR. Böceğe atılacak ilacın, formülasyonu, dozu ve nerelere atılacağı iyi bilinmelidir. Unutulmamalıdır ki; fındıkta sadece bu böcek zarar yapmıyor. Alanda zararlı böcekler üzerinde etkili olan doğal düşmanların da öleceği unutulmamalıdır.             

İlaçlama uygulamaları mutlaka denetim altında ve kontrollü yapılmalıdır. İrdelenmesi gereken İnsansız Hava Aracı (İHA) ile ilaçlama UYGUN MU? AŞIRI DOZ ZARARLIMI? İLAÇLAMA ZAMANI UYGUN MU?                                                                                                

Kahverengi kokarca ve diğer böceklerle mücadelenin Milli sorumluluk olduğu, yapılacak bireysel mücadeleler yerine toplu olarak mücadelenin teşvik edilmesi gerekmektedir. Üniversiteler, Araştırma kuruluşları, Kamu, STK, çiftçi örgütleri, çiftçiler hatta toplumun her bireyinin Üzerinde titizlikle çalışılması gereken bir konu. Düşünmek bile istemiyorum, aksi bir durumda arzu etmesekte sivrisineklerle nasıl ki yaşam alanlarımızı paylaşıyorsak bu böcekle de maalesef yaşam alanlarımızı paylaşmak zorunda kalacağız. 

Kahverengi Kokarcasız GÜNLER DİLEĞİYLE…

                                                                                                                                                                       Cemil PEHLEVAN                                                                   

                                                                                                                     ŞUBE BAŞKANI