Kalandarınız kutlu olsun

Karadeniz coğrafyasında ve komşu coğrafyalarda bin yıllardır kullanılan yerel takvime göre bugün Kalandar yani yılbaşı, senenin ilk günü. Kalandarınız kutlu olsun. Kalandar, her yıl Ocak ayının 13’ünü 14’üne bağlayan gece kutlanır. Kalandar; Karadeniz bölgesinde, Trabzon ve çevresinde Miladi takvime göre 14 Ocak'a denk gelir. Rumi takvime göre yılbaşı yani yılın ilk günüdür. Ve mahalli takvimde yılın ilk ayı olan Ocak ayını tanımlamak için kullanılır. Ocak ayına, Kalandar ayı denir Kalandar; Karadeniz bölgesinde, Trabzon ve yöresinde sürdürülen geleneklerden birisi olmaya devam ediyor.

Rumi takvime göre yeni yılın, ilk ayının adı olan ''Kalandar''ın ilk gününde, yöre halkı çeşitli etkinlikler düzenliyor. Her yıl aynı günlerde gerçekleştirilen Kalandar, çeşitli ritüeller ile yaşatılmaktadır. Trabzon'un kendi içindeki çeşitli yörelerinde de Kalandar adetleri değişir. Kalandar gecesinde bazı evlerde lahana sarması, mısır ve patates haşlaması, kabak dilimi, fındık, ceviz, elma, armut, ayva gibi özel yiyecekler hazırlanır ve pişirilir. Birçok kişi çocukluğundan hatırlayacaktır; Kalandar gecesi çocuklar giydikleri ilginç kıyafetler ve omuzlarına aldıkları torbalarla "Kalandar Gecesi, Devlet Bacası, Torbayı Dolduran, Cennet Hocası" diye seslenerek evlerden genellikle paraya çevirebilecekleri tahılları (Mısır, kuru fasulye gibi) toplar ertesi günü satarlardı. Kalandar gecesi, köyün çocukları, çeşitli tekerlemeler ve türküler eşliğinde horon oynar. Çocuklar, ev ev gezerek, kapıya iplere bağlı torbalar bırakır ve kuruyemiş, çikolata, meyve gibi yiyecekler toplar.

Ayrıca ürkütücü kıyafetler giyilerek, gidilen evdeki çocukların korkutulması amaçlanır. "Komşuların kapısına çanta atma'' eğlencesinin yapıldığı Kalandar gecesinde, çeşitli hediyeler koyulan çanta, ucuna uzun bir ip bağlanarak, komşu kapısına bırakılıyor. Çantayı açan komşu da aynı çantaya armağan ve çeşitli kuru yemişler koyuyor. İple çantayı geri çekerek alan kişi, bu sırada komşularının kendisini tanımaması için ilginç kıyafetler giyiyor. Kalandar sabahı, güneş doğmadan evdekilerden biri kalkar, evin her tarafına su serper, mısır haşlar ve evdeki çocuklara yedirir. “Rızık meleklerinin evi ziyaret edeceği inancıyla tüm kapılar açılır.” Ayrıca önce paraya, sonra suya veya denize bakılır. Bu günlerde özellikle bu ritüeli sanırım hepimizin sık sık yapması gerekiyor. Bu anlattıklarım Kalandar geleneklerinden sadece birkaçı... Binyıllardan bu yana süregelen bu ve bunun gibi geleneklerimiz yaşatılmalıdır. Bu ve bunun gibi geleneksel günlerde, belediyeler ve sivil toplum örgütleri halkın birlik beraberliğine katkı sağlamak ve geleneklerimizi yaşatmak adına değişik etkinlikler düzenleyebilirler. 2022 yeni yıl kalandarınızı kutlar; hepimize sağlık, mutluluk, huzur, başarı, bolluk bereket getirmesini dilerim. Hayırlı cumalar.