TONYA SÜT FABRİKASİ KAPATILDI

gulayabdul@hotmail.com

21 Eylül 2024, 21:42

Trabzon'un Tonya İlçesinde 65 yıldır faaliyet gösteren fabrika ekonomik nedenlerden dolayı kapandı.
Kooperatif şeklinde ki fabrikanın 3 bin üyesi vardı.
Türkiye’de bölgesel gelişmeleri teşvik eden kooperatifçilik modelinin bir örneği de Trabzon’un Tonya ilçesinde 1968 yılında Tonyalılar tarafından kurulan Tonya Süt Ürünleri Kooperatifidir. 1965 yılında içinde milletvekili ve yöre halkının bulunduğu bir proje olarak başlayan kooperatif fikri, Tonya’daki yerli kara ırk sığırların Jersey’e (Sarı ve kahverengiden esmerliğe kadar değişim gösteren renkte olan sığır) dönüşmesi için çalışmalar başlattı. Bu çalışma sonucu Jerseylerle süt miktarı ve sütteki yağ oranı artınca, bunu değerlendirmek amacıyla dönemin siyasileri, ilçenin kanaat önderleri ve öğretmenlerin katkılarıyla 1969 yılında kooperatif kuruldu.

Kooperatifin kurulmasının ardından 1974 yılında günlük 5 ton süt alım kapasiteli bir fabrika kuruldu ve üretime başladı. 1983’te ise fabrikaya ek binalar yapılarak günlük süt alımı 40 tona çıkarılarak, tereyağı ve kaşar üretimine de başlandı. Süreç içerisinde, üye sayısı 50 bini, günlük süt alımı 100 tonu aşan kooperatif, fabrikasının kapasitesini tekrar arttırarak, beyaz peynir ve yoğurt üretimi de yapmaya başladı. Hayvancılığın gelişmesi ile Tonya, "Küçük Hollanda" olarak anılır oldu. İl dışına önemli ölçüde damızlık Jersey satışı da üreticinin para kazanmasına katkı verdi...

2023’te Birleşik Arap Emirlikleri’ne tereyağı ihraç ettiği haberleri ile de gündeme gelen kooperatif birçok kere de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından en çok üretim yapan tarımsal kooperatifler arasında birinci seçildi.

Ancak bir süreden beri (2009) fabrikayı ele geçirmek isteyen güçler, siyasilerin de desteğini alarak harekete geçtiler. 2 yılda bir yapılan seçimlerle yönetime liyakatsız insanlar getirildi ve bu yöneticiler Tonya Kooperatifini 18 milyon borçlandırdılar. 55 yıldır bölgedeki üreticiyi ve hayvancılığı destekleyen kooperatif, nihayetinde 18 Ağustos 2024 tarihinde borçları nedeniyle kapısına kilit vurdu... dedi.